NGÔN NGỮ CỦA SẮC MÀU

KÌ I: TÍM HUYỀN BÍ

Màu tím trong thiên nhiên rất hiếm và việc có được màu tím nhân tạo ngày xưa là một thành tựu đáng giá. Màu tím đồng thời cũng là bước sóng mạnh nhất của bảy sắc màu trong cầu vồng – nó là màu có nghĩa lịch sử và phát triển theo thời gian.

Trong thực tế, ý nghĩa nguyên gốc của màu Tím đặc biệt và thú vị hơn bất cứ màu nào khác.

Ngược dòng thời gian quay về khoảng thời gian loài người vừa có nhận thức về màu sắc thì tổ tiên chúng ta hiếm khi nhìn thấy một trái cây, hoa, chim, cá, hoặc bất kỳ sinh vật sống nào có màu tím. Bởi vì chúng rất hiếm trong tự nhiên. Nghe thì có vẻ buồn cười và khó hình dung trong thời hiện đại, nhưng điều đó hoàn toàn là sự thật.

Nền văn minh ngày càng phát triển của nhân loại đã giúp cho màu tím nhân tạo xuất hiện khắp mọi nơi nhờ thuốc nhuộm. Thuốc nhuộm màu tím đầu tiên xuất hiện vào khoảng năm 1900 trước Công Nguyên.

Người ta cần tới 12.000 con sò để chiết xuất ra được 1,5 gram thuốc nhuộm màu tím tinh khiết – đủ để nhuộm một bộ áo khoác kiểu La Mã. Chính vì vậy mà vào thời cổ đại chỉ có các hoàng đế và những nhân vật thuộc giới quý tộc cực giàu mới có khả năng sở hữu những bộ trang phục màu tím. Trải qua thời gian, màu tím đã bớt đắt đỏ hơn, nhưng ý nghĩa của nó vẫn đại diện cho sự giàu sang và giới quý tộc.

Ngày nay, khoa học đã nghiên cứu rõ hơn về màu tím và phát hiện ra rằng: Màu tím là bước sóng mạnh của năng lượng điện tử. Nó chỉ cách x-ray và gamma ray vài bước sóng. Điều này cũng là lý do vì sao chúng ta thường thấy màu tím thường xuất hiện trên bầu trời, trong các dải ngân hà huyền bí.

Từ xưa đến nay những thứ thuộc về ma thuật, tâm linh hay mang chút huyền bí và sáng tạo đa phần đều được gán với màu tím. Một trong những khía cạnh thú vị của màu sắc này đó là quan điểm của mỗi người đối với màu tím phụ thuộc vào tuổi tác của họ. Người trẻ tuổi thì xem màu tím là màu của hạnh phúc, của lãng mạn; với người lớn tuổi thì sắc tím lại mang ý nghĩa của sự thâm trầm sâu sắc.

Ý NGHĨA CỦA MÀU TÍM 

Cũng như các màu sắc khác, màu tím có những ý nghĩa riêng của nó:

• Tại vùng Địa Trung Hải màu Tím chỉ dành riêng cho hoàng đế và giáo hoàng.
• Trong nền văn hóa Anh, Ý, Thái Lan và Brazil, nếu nhìn thấy một gia đình đột ngột treo các vật dụng có màu tím thì rất có thể nhà đang có tang.
• Màu tím hiếm khi được chọn làm màu cho quốc kỳ.

Trong các nền văn hóa khác nhau màu tím cũng mang trong mình sứ mạng thật riêng biệt:

• “Trái tim màu tím – The Purple Heart” là huân chương cho sự dũng cảm ở Mỹ
• Văn hoá phương Tây gán màu Tím là màu đại diện cho cộng đồng đồng tính.
• Màu Tím được sử dụng trên rất nhiều nhân vật hoạt hình dành cho trẻ nhỏ như “Barney” và “Tinky Winky”
• Tại Ý, một người nghệ sĩ biểu diễn sẽ không bước ra sân khấu nếu họ phải có thứ gì đó màu tím trên người.

MÀU TÍM TRONG THIẾT KẾ

Nếu sắc đỏ là đại diện của những gam màu nóng, xanh lam là sứ giả của tông lạnh thì Tím lại có sự trung hòa gần như hoàn hảo của nóng – lạnh. Chính vì thế mà trong màu tím có ba sự phân biệt khá rõ ràng: tím đỏ trầm lắng chín chắn mà vẫn mang theo chút nồng nàn của gam màu nóng. Tím xanh lại mang đến hơi thở lạnh lẽo của biển sâu được sưởi ấm bởi ánh mặt trời. Còn sắc tím tinh khiết trung tính làm người ta cảm thấy nhẹ nhàng, tâm hồn thoáng chốc bình yên trở lại. Có lẽ chính vì thế mà Tím là một trong những màu sắc khó nhất đối với mắt người, cả trong nhận biết trực quan lẫn trong các mẫu thiết kế.

CÔNG DỤNG KHÁC CỦA MÀU TÍM

• Màu tím thường được dùng để chăm sóc, vỗ về tinh thần và các rối loạn lo lắng bởi sắc ma mị huyền bí của nó khiến ta cảm nhận được sự bình yên và xua tan sợ hãi trong tâm trí.
• Ở La Mã thời cổ đại, hoàng đế Julius Caesar và Augustus đều đưa ra quy định chỉ Hoàng đế mới được mặc màu tím. Khi Nero trở thành hoàng đế những ai bán các vật phẩm màu tím đều bị xử tử.
• Wagner (nhà soạn nhạc nổi tiếng người Đức) sáng tác ra tác phẩm tuyệt nhất của ông trong một căn phòng màu tím.

(Còn tiếp)